Paralı Dergiler ve Plan S

01.02.2021

Paralı Dergiler ve Plan S

Plan S 2018 yılında cOAlition S tarafından kurulan ve açık erişimli (open access) bilim yayıncılığına odaklanan bir girişimdir. Temel olarak kamu fonlarıyla desteklenen araştırmaların doğrudan ücretsiz açık erişime sunulmasını ve akademik yayınların kullanımı/yeniden kullanımı konularında sınırların kaldırılmasını amaçlamaktadır.

2021 itibarıyla dergilerin Avrupa fonları tarafından desteklenen araştırmaları yayınlayabilmesi için Plan S’e uyumlu “Açık Erişim” modeline sahip olmaları gerekmektedir. 

Plan S’e uyumlu açık erişimli dergilerin özellikleri şu şekilde olacaktır.

  • İçerikler yayınlandığı gibi ücretsiz ve açık erişimli olarak sunulmalıdır.
  • Dergi içerikleri, her türlü yeniden-kullanıma izin veren bir lisans ile yayınlanmalıdır. Bu bağlamda cOAlition S, Creative Commons CC BY 4.0 lisansını önermektedir. Creative Commons lisansıyla ilgili detaylı bilgiyi buradan inceleyebilirsiniz.
  • cOAlition S, dergilerin uyumluluğunu tespit etmek için Directory of Open Access Journals (DOAJ) ile  birliği içerisinde çalışmaktadır. DOAJ, indekslediği dergilerin lisanslama biçimlerini ve ücretli olup olmadıklarını şeffaf bir biçimde göstermektedir.
  • Dergilerin Plan S uyumluluklarını takip etme amaçlı bir “Journal Checker Tool” Beta sürümünde kullanıma açılmıştır, buradan ulaşabilirsiniz. Bu platform, dergilerin DOAJ’daki verilerini kullanarak ilgili derginin fon sağlayıcıların taleplerini karşılayıp karşılamadığını göstermektedir. 
  • Plan S’in yayınladığı 10 temel ilkeyi buradan inceleyebilirsiniz.